Według projektu ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa kanały zgłaszania nieprawidłowości oraz odpowiednie procedury w tym zakresie będzie musiał utworzyć pracodawca zatrudniający co najmniej 50 pracowników. Ten próg nie dotyczy podmiotów działających w szeroko rozumianej branży finansowej.
Sygnalista to osoba, która zgłasza naruszenia prawa, nieprawidłowości, nieuczciwe praktyki związane z miejscem pracy.
Sygnalista to osoba, która zgłasza naruszenia prawa, nieprawidłowości, nieuczciwe praktyki związane z miejscem pracy.
Sygnalista będzie podlegał ochronie, gdy spełni warunek działania w dobrej wierze i jego zgłoszenie będzie dotyczyło zakresu przedmiotowego wymienionego w ustawie (zamówień publicznych, usług finansowych, bezpieczeństwa systemów teleinformatycznych, bezpieczeństwa transportu itd.). Pracodawca może rozszerzyć katalog przyjmowanych zgłoszeń.
Sygnalista będzie podlegał ochronie, gdy spełni warunek działania w dobrej wierze i jego zgłoszenie będzie dotyczyło przedmiotu:
1) zamówień publicznych;
2) usług, produktów i rynków finansowych;
3) zapobiegania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu;
4) bezpieczeństwa produktów i ich zgodności z wymogami;
5) bezpieczeństwa transportu;
6) ochrony środowiska;
7) ochrony radiologicznej i bezpieczeństwa jądrowego;
8) bezpieczeństwa żywności i pasz;
9) zdrowia i dobrostanu zwierząt;
10) zdrowia publicznego;
11) ochrony konsumentów;
12) ochrony prywatności i danych osobowych;
13) bezpieczeństwa sieci i systemów teleinformatycznych
14) interesów finansowych Unii Europejskiej;
15) rynku wewnętrznego Unii Europejskiej, w tym zasad konkurencji i pomocy państwa oraz opodatkowania osób prawnych.
Pracodawca może rozszerzyć katalog przyjmowanych zgłoszeń.
To bezpośrednie lub pośrednie działanie lub zaniechanie, które jest spowodowane zgłoszeniem lub ujawnieniem publicznym i które narusza lub może naruszyć prawa zgłaszającego lub wyrządza lub może wyrządzić szkodę zgłaszającemu.
Muszą być 2 kanały – pisemny oraz ustny (telefoniczny), jak również trzeba zapewnić możliwość dokonania zgłoszenia bezpośrednio.
Do wyboru są 3 sposoby:
Poufnie – dane osobowe zachowane są w tajemnicy, mają do nich dostęp jedynie osoby upoważnione
Anonimowo – bez ujawniania danych osobowych; identyfikacja zgłaszającego jest niemożliwa
Jawnie – sygnalista wyraża zgodę na pełne ujawnienie tożsamości zarówno osobom wyjaśniającym sprawę, jak i postronnym.
Do wyboru są trzy metody:
Poufnie – dane osobowe zachowane są w tajemnicy, mają do nich dostęp jedynie osoby upoważnione
Anonimowo – bez ujawniania danych osobowych; identyfikacja zgłaszającego jest niemożliwa
Jawnie – sygnalista wyraża zgodę na pełne ujawnienie tożsamości zarówno osobom wyjaśniającym sprawę, jak i postronnym.
Pracodawca nie może traktować sygnalisty w sposób niekorzystny. Za niekorzystne traktowanie uważa się m.in. groźby, odmowę nawiązania stosunku pracy/prawnego, wypowiedzenie lub rozwiązanie bez wypowiedzenia stosunku pracy/prawnego, obniżenie wynagrodzenia za pracę, wstrzymanie awansu albo pominięcie przy awansowaniu, pominięcie przy przyznawaniu innych niż wynagrodzenie świadczeń związanych z pracą, przeniesienie pracownika na niższe stanowisko pracy itd.
Rozwiązaniem jest infolinia/platforma zgłoszeniowa/skrzynka e-mail zewnętrznego dostawcy, który zapewnia sygnaliście całkowitą anonimowość, a więc nie dostarcza pracodawcy żadnych danych osobowych. Jest łącznikiem między pracodawcą a sygnalistą – przekazuje sygnaliście informację zwrotną.
Zgłoszenie wewnętrzne to przekazanie pracodawcy informacji o naruszeniu prawa, a zgłoszenie zewnętrzne wiąże się z przekazaniem informacji organowi administracji publicznej powołanemu do nadzoru, kontroli, zwalczania nadużyć i przestępstw.
Pracodawca ma obowiązek przekazania sygnaliście potwierdzenia przyjęcia zgłoszenia w ciągu 7 dni, a przed upływem 3 miesięcy przekazania informacji zwrotnej na temat działań podjętych w tej sprawie.
Pracodawca ma obowiązek przekazania sygnaliście potwierdzenia przyjęcia zgłoszenia w ciągu 7 dni, a przed upływem 3 miesięcy przekazania informacji zwrotnej na temat działań podjętych w tej sprawie.
Tak, nasz system na to pozwala.
Nieustanowienie systemu i procedur jest zagrożone grzywną, karą ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3.
Zgodnie z brzmieniem ustawy, tak.
Nie. Ale mogą być sygnalistami i są chronieni przed działaniami odwetowymi.
Nie, przepisy mają charakter bezwzględnie obowiązujących i nie mogą być zmieniane na niekorzyść sygnalisty w jakikolwiek sposób.
Badania wskazują, że te, które zapewniają pełną anonimowość.
Zawsze, chyba że sygnalista nie pozostawi żadnych danych umożliwiających kontakt.
Obie metody są możliwe – łatwiej jednak wdrożyć rozwiązania zewnętrzne, spełniające wymogi ustawy. Podmiot trzeci będzie odpowiedzialny za zgodność systemu z ustawą i zapewni wymaganą ustawą bezstronność.
W zależności od liczby zatrudnionych pracowników. Możliwość łączenia zasobów dotyczy tylko organizacji zatrudniających od 50 do 249 pracowników oraz jednostki organizacyjne jednostek samorządu terytorialnego.
Tak, oba sposoby są wprost wymagane w ustawie.
Nie musi, ale może. Warto rozważyć wcześniej, czy zgłoszenia takie (nawet oficjalnie nieprzyjęte do systemu) będą podlegały postępowaniu wyjaśniającemu.
Ustawa nie przewiduje takiego obowiązku, jednak dla osiągnięcia jej celów warto rozważyć taką możliwość (newsletter).
Zakaz działań odwetowych i ich zakres wskazano wprost w ustawie. Ważnym elementem jest przy tym również zapewnienie poufności danych i takie prowadzenie postępowania wyjaśniającego, by sygnalista nie został ujawniony osobom trzecim.